Zo beïnvloedt jouw mentale gezondheid je fietsprestaties (en zo ga je ermee om!)

Hoe hard je ook traint; als je mentale gezondheid niet optimaal is, zul je nooit je volle potentie behalen op het gebied van sportprestaties. Het is niet voor niets dat profwielrenners coaching en begeleiding krijgen om te zorgen dat ze zich mentaal goed blijven voelen. Enkel dan kunnen zij goed presteren tijdens de grote rondes. Het verband tussen geest en lichaam wordt vaak onderschat, terwijl je mentale gezondheid een grote impact kan hebben op hoe goed (of slecht) je je op de fiets voelt. Hoe bepaalt dit eigenlijk jouw fietsprestaties, en hoe kun je je fietsprestaties en mentale gezondheid in balans houden? Dat lees je in dit artikel.

Motivatie; plots minder zin om op de fiets te zitten?

Iedereen heeft wel eens een periode waarin de motivatie om te fietsen lager is. De vraag is dan: waar komt dat door? Voel je je echt minder gemotiveerd voor de sport zelf? Of spelen er andere factoren in je leven waardoor je stress of vermoeidheid ervaart, en heb je daardoor minder zin om op de fiets te stappen?

Merken dat je minder motivatie hebt voor de sport waar je zo gek van bent, kan lastig zijn. Sommige fietsers zullen de fiets in de schuur laten staan. Anderen zullen hun gevoel aan de kant kunnen zetten en alsnog op de fiets stappen, in de hoop dat de motivatie en het plezier vanzelf weer zullen komen. Helaas werken beide manieren vaak niet om dat te bereiken.

Motivatie terug krijgen

Om je motivatie terug te krijgen, is het ten eerste belangrijk om te begrijpen waardoor je de motivatie bent verloren. De kans is groot dat hier factoren in meespelen die niet met fietsen te maken hebben. Is er bijvoorbeeld iets veranderd in je gezinsleven, op de werkvloer of op andere vlakken in je leven waardoor je stress of vermoeidheid ervaart? Het erkennen van die gevoelens geeft wat meer begrip voor jezelf.

Het kan ook zijn dat je de motivatie bent verloren door factoren die wel met het fietsen zelf te maken hebben. Probeer je te bedenken wat het fietsen altijd zo leuk maakte voor jou. Het zou kunnen dat je onbewust bent afgeweken van hetgeen dat jij destijds belangrijk vond. Misschien ben je te veel gaan focussen op snelheid in plaats van rustige koffierondjes. Of mis je juíst het hebben van een sportief doel om voor te trainen. Het kan ook zijn dat de weersomstandigheden je minder liggen of dat er iets is veranderd binnen je vaste fietsgroep.

Een ding is zeker; stomweg doortrainen terwijl je je eigenlijk niet gemotiveerd voelt is niet leuk. En op de bank blijven hangen en balen heeft ook geen zin. Probeer de factoren waardoor je motivatie is verminderd op te lossen. Spelen er dingen in je leven die niet zo snel of eenvoudig op te lossen zijn? Accepteer dan dat je je fiets een tijdje laat staan. Er zijn genoeg dingen in het leven belangrijker dan fietsen.

Lees hier ook 5 tips om dit najaar jouw fietsmotivatie te behouden!

Verminderde sportprestaties door stress

Ondanks dat je je gemotiveerd voelt om te fietsen, voel je dat je je sportprestaties slechter worden. Je bent sneller vermoeid of kunt je minder goed focussen. Herkenbaar? Dan zou het zomaar kunnen dat stress hierbij een rol speelt. Stress verhoogt je cortisolniveau (het stresshormoon), wat kan leiden tot vermoeidheid, een slechtere slaap en minder focus. Je lichaam herstelt hierdoor minder goed.

Stress en fietsen kunnen heel goed samen gaan, zolang je dit in balans houdt. Wees je ervan bewust dat – door bovengenoemde redenen – te veel trainen tijdens een stressvolle periode op je werk of privé funest kan zijn voor je lichaam. Ga bewust om met je lichaam en plan in deze periode rustige duurritten in of plan een kort koffierondje. Sporten is namelijk een hele goede manier om stress te verlagen, zolang je dit op de juiste manier doet. Plezier nu even voorop, trainen komt na de stressvolle periode wel weer!

Zelfvertrouwen: meer zelfverzekerdheid = meer plezier op de fiets!

Verminderde prestaties kunnen ook voorkomen door weinig zelfvertrouwen op de fiets. Angst om te vallen of een stemmetje in je hoofd dat zegt dat je niet goed genoeg bent; het maakt het fietsen gewoon minder leuk.

Wist je dat de invloed van je gedachten heel belangrijk zijn voor je prestaties? Wie twijfelt bij een bochtige afdaling zal sneller stuurfouten maken. En tijdens een koers zul je met negatieve gedachten minder snel terugkomen wanneer je gelost bent; want waarom zou je? ‘Je kan het toch niet.’

Zelfvertrouwen en plezier vergroten door je gedachten om te buigen

Het leuke is dat je gedachten te manipuleren zijn. Wanneer je (uit het niets) breed lacht, dan maakt je lichaam – door de zenuwen die in je gezicht geactiveerd worden – automatisch geluksstofjes aan. Met je gedachten werkt het net zo. Door je negatieve gedachten om te zetten in positieve (‘ik kan het!’ of ‘ik mag rustig aan doen en genieten in plaats van snel gaan’) zal je lichaam automatisch stofjes aanmaken om waardoor je zelfvertrouwen en geluksniveau worden vergroot.

Een goede manier om je zelfvertrouwen op de fiets te vergroten is door lastige dingen stap voor stap uit te breiden. Wist je dat er ook clinics bestaan om meer vertrouwen te krijgen met bijvoorbeeld klimmen, afdalen of sturen? Hier leer je nieuwe vaardigheden en zie je tevens dat je lang niet de enige bent met onzekerheden in het fietsen.

Tips om fysiek én mentaal lekker op de fiets te zitten

• Stel realistische doelen. Overvraag jezelf niet; probeer doelen te stellen die bij je huidige niveau passen.
• Accepteer een ‘slechte dag’. Niet elke rit hoeft perfect te gaan.
• Plan voldoende rustdagen in. Zorg dat je mentaal en fysiek opgeladen bent voor je trainingen. Plan rustdagen in om je lichaam voldoende tijd te geven voor herstel. Ook heeft je lichaam meer rust nodig wanneer je stress ervaart in het leven buiten de fiets
• Maak van genieten het hoofddoel! fietsen is leuk en dat zou altijd de belangrijkste reden moeten zijn om een rit te maken. Geniet je er minder van? Probeer dan terug te denken aan wat er veranderd is ten opzichte van toen.